بیماری لب شکری

لب شکری یا شکاف لب چیست؟

لب شکری يا لب شکافته يکی از نواقص مادرزادی است. لب شکری به حالتی گفته می شود که در هنگام جنینی، لب بالا به درستی تشکیل نمی شود و یک یا دو شکاف در آن ایجاد می گردد. شکاف ایجاد شده ممکن است کوچک بوده و قسمتی از لب را گرفتار کند، ولی در مواردی ممکن است بزرگ باشد و به حفره بینی نیز کشیده شود.

طبق آمارهای بین المللی، شکاف لب یا لب شکری در پسرها بیشتر دیده می شود ولی در بررسی هایی که در ایران انجام شد شیوع آن در دخترها کمی بیشتر بود. در اغلب موارد شکاف لب به صورت یکطرفه است ولی گاهی به صورت دوطرفه دیده می شود.

عوامل لب شکری:

• ارث

 • محيط

• سيگاری يا الکلی بودن والدين

• ديابت مادران

• کمبود فوليک اسيد

• خود درمانی مادران هنگام بارداری از علل اين ضايعه است.
به طور کلی سه نوع شکاف لب یا لب شکری وجود دارد:

1ـ هم لب و هم کام دچار شکاف هستند. بیش از نیمی از شکاف‌ها از این نوع هستند. این نوع شکاف در پسر بچه‌ها شایع‌تر است. حدود 13 درصد مبتلایان به این نوع شکاف به سایر ناهنجاری‌های مادرزادی نیز مبتلا هستند.

2 ـ فقط کام شکاف دارد. یک‌ سوم شکاف‌ها از این نوع هستند و بیشتر در دختر بچه‌ها دیده می‌شود.

3 ـ فقط لب شکاف دارد. حدود یک ‌پنجم مبتلایان به شکاف را شامل می‌شود.

عوارض لب شکری یا شکاف لب:

بسته به میزان و محل شکاف کام یا لب، عوارض آن نیز فرق می‌کند. به طور کلی یک یا چند یا تمام عوارض زیر ممکن است روی دهد:

تاثیر لب شکری یا شکاف کام بر روی تنفس:

ناهنجاری فک و کام باعث مشکل تنفسی می‌شود. درمان شامل جراحی و به کارگیری پروتزهای دهانی است.

تغذیه نوزادان مبتلا به لب شکری:

تغذیه نوزادان مبتلا به شکاف نیز با مشکلاتی روبه‌رو است. همکاری متخصص تغذیه و گفتار درمانی ممکن است سودمند باشد. دستگاه‌های ویژه‌ای نیز به منظور تغذیه نوزاد در دسترس هستند.

عفونت‌های گوش و کاهش شنوایی در کودکان لب شکری:

هر ناهنجاری دستگاه تنفسی فوقانی می‌تواند عملکرد شیپور استاش (در گوش) را مختل کند و احتمال تجمع مایع در گوش میانی را افزایش دهد.

این امر احتمال عفونت گوش میانی را زیاد می‌کند. کاهش شنوایی نیز نتیجه عفونت‌های مکرر گوش میانی است. برای اصلاح این مشکل متخصص گوش و حلق و بینی از وی‌تی یا گرومت استفاده خواهد کرد.

صحبت کردن کودکان لب شکری یا شکاف کام:

برای این‌ که کودک بتواند به درستی صدا و کلمات واضحی را تولید کند، رشد و تکامل طبیعی لب و کام ضروری است. می‌توان با عمل جراحی، شکاف را ترمیم نمود و با گفتاردرمانی به تکامل گفتاری کودک کمک کرد.

تاثیر لب شکری یا شکاف لب بر روی دندان ها:

گاهی شکاف شامل لثه و فک نیز می‌شود و این امر بر رشد صحیح دندان‌ها و فک تاثیر می‌گذارد. دندانپزشک اطفال یا متخصص ارتودنسی می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند.

تشخیص لب شکری چگونه است؟

معمولا لب شکری بعد از تولد نوزاد تشخیص داده می شود. در اولین معایناتی که پزشک روی نوزاد انجام می دهد، لب ها و کام نوزاد معاینه شده و در صورت وجود شکاف، تشخیص داده می شود.

گاهی مواقع لب شکری در یک سونوگرافی قبل از تولد نوزاد و در دوران بارداری مشاهده و تشخیص داده می شود. البته به یاد داشته باشید که سونوگرافی همیشه قادر به تشخیص مشکل نبوده و از این رو پزشکان برای تشخیص زودهنگام لب شکری بر سونوگرافی تکیه نمی کنند.

درمان لب شکری چگونه است؟

عمل جراحی می تواند مشکل لب شکری را برطرف کند. هرچند می توان در همان روزهای نخستین زندگی شکاف لب را ترمیم کرد ولی اغلب توصیه می شود که ترمیم اولیه شکاف لب در سن سه ماهگی صورت گیرد. در این سن شیرخوار وضعیت جسمی مناسبتری برای انجام جراحی دارد.

در ترمیم شکاف لب یا لب شکری، می توان اقدامات اولیه ای را برای اصلاح بدشکلی ایجاد شده در بینی انجام داد. که این کار می تواند نتیجه جراحی بعدی را بهبود بخشد.

نقش ويتامين A در لب شکری نوزادان:

جذب متعادل ويتامين A در دوران بارداري مي تواند خطر ابتلا به شکاف کام و لب را کاهش دهد. نوزادان مادرانی که در دوران بارداری روزانه حدود 8.3 ميلي گرم مکمل ويتامين A مصرف مي کنند نسبت به نوزادان ديگر حدود ۵۰ درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به شکاف کام و يا لب شکری قرار دارند.
اگر کودک شما به علت ابتلا به لب شکری در تلفظ بعضی کلمات مشکل داشته باشد ممکن است نیاز باشد که کودک شما دوره های خاص گفتار درمانی را نیز طی کند.